Kuchnia włoska jest światowym fenomenem. Żaden inny kraj nie może pochwalić się tak wielką popularnością swoich dań. Jedną z „gwiazd” włoskiej kuchni jest pizza, której historia sięga czasów średniowiecza.
Zanim opiszę historię pizzy warto wspomnieć, że także w starożytności znane były podobne pizzy dania. W miastach greckich i fenickich znany był placek robiony z wody i mąki, który służył za talerz, a po jego opróżnieniu również był konsumowany. Greckie placki zjadane z oliwkami nazywane były plankuntos. Legendy mówią również o żydoskiej macy, która przywędrowała wraz z rzymskimi żołnierzami na Półwysep Apeniński. Odkrycia archeologiczne sugerują natomiast, że „przodkowie” współczesnej pizzy znani byli już w epoce brązu.
Pierwsze wzmianki o znanej nam współcześnie pizzy pochodza natomiast z ok. 1000 roku. Wtedy to pojawiły się pierwsze wzmianki o „picea” – płaskim placku. Wtedy to pizza nabiera współczesnych kształtów i pojawiają się na niej popularne skłądniki – oliwki i ser mozzarella. Choć czasem wydaje nam się, że pomidory są składnikiem włoskich dań od zawsze to należy pamiętać, że trafiły one do państw włoskich dopiero w XVI wieku, a do kuchni dopiero w XIX wieku (wcześniej uznawane były za trujące i to głów skłonił chłopów z okolic Neapolu do ich użycia). Sos z pomidorów (oraz same pomidory) stały się doskonałym uzupełnieniem potrawy.
Zanim pizza trafiła na salony musiało mminąć trochę czasu. Arystokracji trudno było zaakceptować chłopskie danie, ale kiedy już możni spóbowali tego wypieku byli na tyle zachwyceni, że szybko stał się on jednym z najpopularniejszych dań. Początkowo pizzę oferowali neapolitańscy uliczni handlarze. Pierwsza pizzeria – Antica Pizzera Port’Alba – powstała w 1830 roku (istnieje do dzisiaj, mieści się pod adresem Via Port’Alba 18). Piec do przygotowania pizzy zbudowany został m.in. ze skał górującego nad miastem wulkanu – Wezuwiusza, aby mógł osiągnąć odpowiednio wysoką temperaturę. Warto wspomnieć, że wg specjalistów optymalne warunki do wypieku pizzy stwarza piec opalany drewnem dębowym, który powinien osiągać temperaturę 485 st. C. Pizza powinna być pieczona 60-90 sekund, a ciasto powinno być wyrabiane ręcznie.
Warto również wspomnieć o najpopularniejszej z pizz – margericie. Historia głosi, że powstała ona specjalnie dla królowej Małgorzaty Sabaudzkiej, która w 1889 roku odwiedziła jedną z neapolitańskich pizzerii – Brandi. Szef kuchni, Rafaele Esposito specjalnie dla królowej przygotował placek w trzech kolorach flagi zjednoczonych Włoch – na pizzę trafiły czerwone pomidory, zielona bazylia i biała mozzarella. Do dzisiaj powstały setki wariacji pizzy – niektóre klasyczne, inne bardzo eksperymentalne.
Włoskie specjały zawróciły także w głowie Polakom. W XVI wieku, w czasie posiłku weselnego Bony Sforzy i Zygmunta Starego na stole pojawiła się pizza. Wówczas Systematycznie, od momentu otworzenia się naszego kraju na kulturę zachodnią, rośnie popularność pizzy czy spagetti, a za tym liczba włoskich restauracji w największych miastach.
– Już od jakiegoś czasu obserwujemy wzrost zainteresowania piecami do pizzy. – mówi Eryk Kramarz z firmy Vitcas. – Widać, że jest coraz więcej osób ceniących wypieki przyrządzone według oryginalnych włoskich przepisów i w tradycyjnych piecach opalanych drewnem.
Tak pizza z włoskiego dania chłopskiego podbiła świat. Współcześnie właściwie oryginalną pizzę otrzymamy w pizzeriach rozsianych po całym świecie. Smakosze mogą się również skusić na własne eksperymenty z przygotowaniem i przyozdobieniem tego cienkiego placka.